Huzursuz Bacak Sendromu Nedir?

Tıp dünyasında Willis-Ekbom hastalığı olarak da bilinen huzursuz bacak sendromu, bacaklarda olağandışı ağrı, sancı, karıncalanma ve uyuşma sorunu yaşanması nedeniyle bacaklarını hareket ettirme isteği duymasına verilen addır. Çoğunlukla karıncalanma, kaşınma, ağrıma gibi çok yönlü rahatsızlık veren hastalık aynı zamanda hareket kısıtlamasına da neden olmaktadır. Kişinin kontrolü kaybedecek kadar ağrı yaşamasına izin vermese de bacaklarında devamlı sıkıntı olduğunu hatırlatmaktadır. Yaşattığı bu his nedeniyle isminin huzursuz bacak sendromu olduğu bilinmektedir.

Sendrom hakkında bilinen en yanlış bilgi sorunun bacaklarda olduğuna inanılmasıdır. Bacaklarda herhangi bir problem olmadığı, tamamıyla nörolojik bir hastalık olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. Hissedilen olumsuzluklar, beyinde meydana gelen rahatsızlığın doğal sonucudur. Kişi istem dışı, uyuşukluk ve karıncalanmayı sonlandırmak için bacaklarını hareket ettirmekte olduğundan dolayı, devamlı bacak rahatsızlığı hisseden kişi, uzun süre hareketsiz kalamamaktadır.

Genellikle tek bir bacakla başlayıp daha sonra iki bacakta da hissedilen, bacağın tamamında varlığını göstermektedir. Bu nedenle kişinin yaşam kalitesine de zarar vermektedir. Hastalığın erkeklere nazaran bayanlarda çok daha fazla görüldüğü bilinmektedir. Bunun yanında özellikle yaş ortalaması yüksek olan kişilerde tespit edilmektedir. Huzursuz bacak sendromu denildiğinde akla 65 yaş üzeri gelmektedir.

Sendromunun temel nedeni net olarak bilinmemektedir. Çoğunlukla genetik olduğu düşünülmekle beraber bunu destekleyen herhangi bir kanıt tespit edilememektedir. Genetik durumun tespit edildiği hastaların 40 yaş altı olduğu dikkat çekmektedir.

Huzursuz bacak sendromunun nedenlerinden bir tanesi, beyinde bulunan dopamin isimli maddenin eksilmesidir. Bununla beraber ferritin oranında düşüş olması da huzursuz bacak sendromuna sebebiyet verebilmektedir. Bunlarla beraber ileri derecede böbrek yetmezliği, şeker hastalığı olan kişilerde de bu sendromun oluşabildiği tespit edilmiştir. Tüm bunlarla beraber Parkinson hastalarında ve sinir sistemi zayıf olan kişilerde de hastalığın görülme oranı yüksektir.

Sendromunun nedenlerinden bir diğeri hamileliktir. Kişi hamileliği boyunca değerlerini kontrol altında tutmalı özellikle demir eksiliği konusuna dikkat etmelidir.

Uykuda huzursuz bacak sendromu, gün içinde olan sendromdan daha farklıdır. Aynı belirtileri taşımasıyla beraber yalnızca uyku saatlerinde ortaya çıkmaktadır. Kişi gün içinde belirtileri hissetmez ancak uyumaya karar verdiği anda tüm belirtiler bir arada kendini gösterir.

Uyku esnasında huzursuzluk yaratan sendrom, kaliteli uyku uyunmasına izin vermemektedir. Uyurken sık aralıklarla uyanmaya neden olmakta ve aynı zamanda sıçrayarak uyanıp yürüme isteğine sebebiyet vermektedir. Dolayısıyla kişinin geceleri uyuyamamasına, gündüzleri devamlı uyuklamasına meydan oluşturmaktadır.

Tıp her ne kadar hızla gelişmekte olsa da huzursuz bacak sendromunu teşhis edecek net bir test keşfedilmemiştir. Üzerine çalışılan hastalıklardan biri olan sendromda, belirtileri sıralamanız üzerine tedaviye yön verilmektedir. Uyuşmalar, ağrı ve sancılar için birbirinden farklı kan testleri yapılıyor olsa da huzursuz bacak sendromu kendini testlerde göstermez.

Başka bir hastalığın nihayetinde ortaya çıktığı için teşhis etmek zordur. Çoğunlukla demir eksikliği olan kişilerde bacak uyuşması, hareket etme isteği ortaya çıktığında sendromun teşhisi de rahatlıkla konabilmektedir. Dolayısıyla sahip olunan farklı bir hastalığın ışığında belirtiler izlenmektedir.

Gidilmesi gereken ilk doktor, ortopedi uzmanıdır. Ortopedi uzmanında bacağınızı muayene ettirdikten sonra zaman kaybetmeden nöroloji uzmanına görünmeniz gerekmektedir. Nöroloji uzmanları bir takım testler yaparak beyninizde bulunan dopamin oranını kontrol ederler. Dopamin oranında herhangi bir azalma söz konusu ise hastalığın teşhisini koymak çok daha kolay olacaktır. Bunun yanında gerekli görülmesi halinde doktorunuz tarafından farklı uzmanlara da kontrol edilmeniz gerekebilir.

Huzursuz bacak sendromu tedavisinde ilk aşama hangi hastalığın bünyesinde ortaya çıktığını tespit etmektir. Diyabet, şeker, artrit bu hastalıklardan yalnızca birkaç tanesidir. Hangi hastalığın bünyesinde oluştuğunu tespit ettikten sonra o hastalığı tedavi etme aşamasına geçilmektedir.

Süreç içerisinde kişiye verilen ilaçlarda sendromun huzursuzluğunu dağıtacak güç bulunmaktadır. Fakat kimi zaman asıl sebep olan hastalığa çözüm aranırken kullanılan ilaçlar, huzursuz bacak sendromu sorununu büyütebilmektedir. İlaç kullanımı mümkün olmayan bir hastalığınız varsa bu durumda, Hekiminiz tarafından yaşam kalitenizi arttıracak öneriler verilmektedir.

Huzursuz bacak sendromu sorunu yaşayan ve bir nedenden ötürü ilaç kullanamayan kişiler, farklı yöntemlere başvurmak zorunda kalırlar. Çoğunlukla hastaların kendileri tarafından keşfedilen bu yöntemlerden ilki sıcak duştur. Suyun vermiş olduğu kas gevşetici etki ile bacaklar olduğundan biraz daha rahat edebilmektedir. Bunun yanında özellikle ayakta duş alındığında bacaklar için çok daha uygun olduğu tespit edilmektedir. Bunun temel nedeni hem hastanın istenilen hareket performansını göstermesi hem de sıcak su ile rahatlamanın sağlanmasıdır.

Huzursuz bacak sendromuna iyi gelen yöntemlerden bir diğeri bacak masajıdır. Profesyonel olarak 2 haftada 1 kez veyahut ayda 1 kez bacak masajı yaptırmanız, bacaklarınızın daha iyi olmasına yardımcı olacaktır. Bu şekilde geceleri uyuma şansınız biraz daha yüksektir.

Uygulanabilecek bir başka yöntem buzdur. Buz torbası veyahut küpleri ile yaptığınız uygulamalar bacaklarınızın rahatlamasına yardımcı olacaktır. Hareket etme istediğini azaltırken aynı zamanda uyuşma ve karıncalanma sorununu da çözecektir.

Sendromun artmasına engel olmak biraz daha rahat hareket etmek için kafeinli içeceklerden uzak kalmanız gerekmektedir. Bununla beraber gün içinde en az 1,5 saat yürüyüş yapmanız bacaklarınızın performansı açısından olumlu sonuç verecektir. Sağlıklı ve bir o kadar da sorunsuz bacaklar için bu egzersizi yapmanız önemlidir. Yürüyüş yapan kişilerde sendromun etkilerinin azaldığı gözlemlenmiştir.

Dünya genelinde yaygın bir hastalık olan huzursuz bacak sendromu, Türkiye’de her 100 kişiden 3 tanesinde teşhis edilmektedir. Kendiliğinden ortaya çıkmadığı gibi kendiliğinden yok olması mümkün değildir. Bu nedenle nedenini bulup tedavisine başlanması önemlidir. Özellikle bayanlarda daha sık oluşan hastalık, nadiren gençlerde de görülmektedir.