Gözkapağı Düşüklüğü Nedir?
Göz kapağı düşmesi nedir ?
“Ptosis” bilimsel adıyla gözkapağı düşüklüğü; gözlere baygın ve uykulu bir görüntü veren, bazı şiddetli durumlarda görmeyi bile zorlaştırabilen üst gözkapağı problemidir. Gözkapakları normal bir şekilde açık tutulduğunda gözün renkli kısmını sadece 2mm kapatmaktadır. 2mm den fazla olan kapanmalar gözkapağı düşüklüğünü tanımlar. Bu problem tek gözde olabileceği gibi iki gözde de olabilmektedir. Başka hastalıklarla bağlantısı yoktur.
Doğuştan olabileceği gibi; alınan darbelerle de üst gözkapağını açabilmeye yarayan kaslarda gevşeklik oluşabilmektedir. Belli bir yaş grubuna hitap etmez. Çocuk, genç, yetişkin ya da yaşlı bireylerde görülebilmektedir.
Gözkapağı Düşmesi Nedenleri Nelerdir?
Gözkapağı düşüklüğü dediğimizde gözkapağını kaldıran kaslar (levator kasları) aklımıza gelmelidir. Bu kaslarda çeşitli sebeplerden gevşeklik oluşabilir. Gözkapağı kaslarının hiç gelişmemiş olması ya da az gelişmesi tamamen doğuştan olan bir problemdir ve bu sebebe bağlı gözkapağı düşüklüğü diğer sebeplere oranla oldukça fazladır.
İleri yaşlardaki gözkapağı düşüklüğü ise; çoğunlukla gözkapağını kaldıran kaslarda yaşlılık ya da darbeye bağlı bozulmalardan oluşmaktadır. Gözkapağı düşmesinin diğer yaygın sebepleri şunlardır:
- Olumsuz geçen göz ameliyatları sonucunda gözkapağı kaslarının hasar görmesi
- Beyinde tümör oluşumları, diyabet, felç, omurilik zedelenmeleri, sinir sistemi problemleri, kafa travmaları ve ağır enfeksiyonların; göze bağlı sinirleri ve kasları etkilemesi
- Myastenis gravis hastalığı (İstemli şekilde çalışan kas gruplarını zafiyete uğratan ve çabuk yorulmasına sebep olan hastalıktır.)
Gözkapağı Düşüklüğü Tedavisi Nasıldır ?
Gözkapağı düşüklüğü problemi ile doktora müracaat edildiği zaman her şeyden önce genel bir göz muayenesi yapılmaktadır. Ayrıca ameliyata karar verilebilme ihtimali de düşünülerek; anestezi uygulaması yapılmadan önce kişinin tüm genel sağlığı sorgulanmaktadır. (Anestezi uygulaması az da olsa mutlaka bir risk barındırmaktadır. Bundan dolayı genel sağlığın iyi olması çok önemlidir.) Gözkapağı düşüklüğünün başka hastalıklarla bir bağlantısının görülmediği ve genel sağlığın uygun bulunduğu durumlarda doktor rahatlıkla tedavi sürecini belirleyebilmektedir.
Gözkapağı düşmesi tedavisi sebebine göre farklılık gösterecektir; ancak bu problem sadece gözkapağındaki kasların zayıflığıyla alakalıysa genellikle ameliyat gerektirir. Yaklaşık yarım saat süren ve hastaneye yatmayı gerektirmeyen bir ameliyattır. Doğuştan gelen gözkapağı düşüklüğünde çocuk 2-3 yaşlarındayken ameliyat edilmelidir. Düşük olan gözkapağı gözlerde zamanla tembellik yapar ve başka görme kusurlarının oluşmasına zemin hazırlar. Bundan dolayı henüz okul çağına gelmeden bu problemin mümkün olabilecek en acil şekilde çözülmesi gerekmektedir. Gözkapağı ameliyatının duruma göre iki farklı yöntemi vardır:
- Gözkapağını kaldırabilmeyi sağlayan “levator kasında” az da olsa bir fonksiyon gözleniyorsa, doktor ameliyat ile o fonksiyonu güçlendirme yoluna gider. Güçlendirmek için “Levator rezeksiyonu” adı da verilen gözkapağı kasının kısaltılması işlemi uygulanır. Kısalan kas daha kontrollü ve daha güçlü olacaktır. İz bırakmamak adına bu ameliyat göz kapağı kıvrımından gerçekleştirilir.
- Gözkapağı gözün önünü göremeyecek ölçüde düşükse, levator kasında en ufak bir fonksiyon belirtisi bile yoksa ya da yok denecek kadar zayıfsa ve buradaki sinirler zafiyete uğramışsa bu durumda “frontale asma tekniği” uygulanır. Doğuştan gözkapağı düşüklüğü yaşayanlarda bu teknik tercih edilmektedir. Daha önce kas eksiltme ameliyatı olup da yine de gözkapağı düşüklüğünden kurtulamamış olan kişiler için de bu yöntem iyi bir şans olacaktır. Bu ameliyatta gözkapağı ile alındaki kas birbirine bağlanır. Burada tek sıkıntı ameliyatlı gözün diğer göze göre kırpma durumlarında daha az kapanmasıdır.
Gözkapağının düşük görünmesinin altında yatan patolojik sebepler de olabilir. Kafa travmaları sonucunda omurilikte zedelenme, kanser, beyinde tümör ya da ağır enfeksiyonlar sinirleri ve kasları etkileyerek gözkapağında düşüklüğe sebep olabilmektedir. Bu tür durumlarda sorunun asıl kaynağı ortadan kaldırıldığında gözkapağındaki kaslar ve sinirler normal işlevine dönecektir.
Gözkapağı Düşüklüğü Ameliyatı ve Sonrasında Nasıl Bir Yol İzlenir ?
Bu ameliyatlar yetişkinler için gözkapağını ve alnı kapsayacak şekilde lokal anesteziyle; çocuklar içinse genel anestezi ile yapılır. ( Lokal anestezi; sadece uygulama yapılacak bölgeyi uyuşturma işlemidir. Çocukların ameliyat sırasında risk oluşturacak herhangi bir şey yapmalarına fırsat vermemek için genel anestezi uygulaması uygun görülür.) Ameliyat iki göz için en fazla yarım saat sürer. Ameliyat sonrası göz bandajlanır ve ertesi güne bandaj çıkartılabilir.
Göz kapağında şişlik ya da morluk oluşması normal bir süreçtir ve genelde 1 hafta içerisinde geçer. Enfeksiyon oluşmaması adına yaklaşık bir hafta gözlere su değdirilmemelidir. Dikişler 5 günün sonunda çıkarılmaktadır. Dikişler çıkartılmadan kişinin normal yaşamına dönmesi, iş yerine gitmesi uygun görülmemektedir. Doktor 1 hafta boyunca kullanılmak üzere antibiyotikli pomat ve antibiyotikli damla yazmaktadır.
Pomat; derinin alt tabakalarına işleyebilen ve kolay emilim sağlayan, kremden daha yağlı bir merhemdir. Antibiyotikli pomat ile gözkapağındaki ameliyatlı bölüm onarılır. Gözün de bu ameliyat sonrası enfeksiyon kapmaması ve var olan bakterilerin giderilmesi için 1 hafta boyunca kullanılmak üzere antibiyotikli damla da yazılmaktadır. Doktor kontrolleri genelde ameliyattan sonraki gün, 5 gün sonra (dikişlerin çıkarılacağı gün) ve bir ay sonra olacak şekilde 3 gündür; ancak hastanın durumuna göre doktor kontrollerin sayısını arttırabilmektedir.
