Alkol bağımlılığı nedir ?
Alkol bağımlılığı
Alkollü içkilerin tüketilmesi ile alınan alkolün %20’si mideden hızlı bir şekilde emilerek kana karışır. Kana karışması ile birlikte çok kısa sürede beyne ulaşan alkol, dakikalar içersinde etkisini göstermeye başlar. Geri kalan alkol miktarı ise genelde bağırsaklarda emilir. Alkolün ufak bir kısmı vücuttan nefes, ter ve idrar ile atılır. Büyük kısmı ise vücutta karaciğerde depolanır.
Sağlıklı bir karaciğer, saatte ortalama 7-9 gram saf alkolü oksidasyon yolu ile vücuttan uzaklaştırır. Alkol alındığı ilk 5 dakikada kanda ölçülme seviyesine ulaşır. Vücuda alınan 200 ml biradaki alkol yaklaşık 1 saat içinde tamamen atılır. Alkolün kandan temizlenmesi için su ya da başka bir içecek içilmesine gerek yoktur. Alkolün kandan temizlenmesi zaman ile bağlantılıdır.
Alkol bağımlılığı nedir ?
Alkol bağımlılığı, alkolizm olarak da bilinir. Alkolizm sorunu yaşayan kişilere ise alkolik adı verilir. Alkol bağımlılığı, düzenli olarak alkol alma isteği duyulması, bu isteğin yerine gelmemesi durumunda yoksunluk çekilmesi anlamına gelir. Alkol bağımlısı kişiler, tükettikleri alkollü içecekler gibi sigara ya da diğer uyuşturucu maddelerine karşı da bağımlı olmaya meyillidir.
Alkol bağımlılığı erkeklerde daha fazla görülür. Ailede her hangi birinin sürekli alkol alması, anne baba ayrılığı, aileden ilgi görülmemesi, antisosyal kişilik bozukluğu, dışlanma ya da dönem dönem yaşanan sıkıntılar alkole başlama nedenleri arasında sayılabilir. Alkol alımı sonrasında kişinin bu sıkıntılardan kısa süreli kurtulması, düzenli olarak alkole devam etmesine neden olur. Zamanında tedavi edilmeyen alkol bağımlılığı, ilerleyen dönemlerde daha tehlikeli maddelere karşı bağımlılığa da neden olabilir.
Alkol bağımlılığı nasıl anlaşılır ?
Bir kişinin alkol bağımlısı olup olmadığını anlamak için alkol bağımlılığı belirtileri dikkate alınmalı. Alkol bağımlılığı belirtileri genel olarak bütün hastalarda aynıdır.
- Kişi alkol alarak elde etmek istediği sonuç için alkol miktarını sürekli arttırır.
- Alkol kullanımının kendisine sağladığı zararı bilir, ancak alışkanlığına devam eder.
- Alkol sağlamak, alkol tüketmek ve alkolün etkilerinden kurtulmak için çok fazla zaman harcar.
- Bağımlı olan kişiler genel olarak alkolü bırakmaya çalışır ancak bu istekleri başarısızlık ile sonuçlanır.
- Aldığı alkol miktarı azaltıldığında ya da tamamen bırakıldığında kişide yoksunluk belirtileri baş gö Hem bedensel, hem ruhsal olan bu yoksunluk belirtileri, alkol tüketildikten sonra yok olur.
Alkol bağımlılığının bireysel ve toplumsal zararları
Alkol bağımlılığı hem kişinin kendi bedensel sağlığını, hem ruhsal sağlığını hem de çevresindekilerin sağlığını olumsuz yönde etkiler. Dünya Sağlık Örgütü’nün 30 ülkede yaptığı araştırmalarda; cinayetlerin %85’inin, kadına şiddet olayının %70’inin, trafik kazalarının %60’ının, şiddet olaylarının %50’sinin, ırza tecavüzlerinin %50’sinin en etkili unsuru ya da temek sebebi alkoldür.
Aşırı alkol alımı, kişide psikolojik sorunların yanında fiziksel sorunlara da neden olur. Alkol vücutta her organa zarar verir. Bu organların başında beyin ve karaciğer gelir. Alkol beynin normal çalışmasını, her hangi bir konuda sağlıklı karar vermeyi engeller. Karaciğerin normalden daha fazla çalışmasına neden olduğu için bu organın daha fazla yorulmasına ve zarar görmesine de neden olur.
Ayrıca kalp yetmezliği, pankreas iltihabı, adale hastalıkları, hormonal dengesizlikler, B vitamini eksikliği, folik asit eksikliği, böbrek iltihabı gibi hastalıklar da alkolizm ile birlikte görülebilir. Alkol bağımlılığı ayrıca kişide var olan hastalıkların tetiklenmesinde de etkilidir. Buna örnek olarak kişide var olan cinsel işlev bozuklukları, kaygı bozuklukları, depresyon gibi rahatsızlıkların alkol ile birlikte ilerlemesi verilebilir. (Bknz : depresyon nedir)
Alkol, vücut direncini düşürür. Her tür iltihabi hastalık için zemin hazırlar. Alkol alan kişilerde vücudun farklı yerlerinde görülen kanser durumları daha fazla ortaya çıkar. Alkol tüketimi vücuttaki insülin hormonu dengesini bozar. Bu nedenle gizli şekere ya da şeker hastalığına neden olabilir. Aynı özelliğinden dolayı alkolün şeker hastaları tarafından alınması tehlikeli olabilir. Sürekli alkol alımı B vitamini eksikliğine de neden olabilir. Bu durumda B1 vitamini eksikliğine bağlı wernicke ensefalopatisi gelişebilir. Bu rahatsızlık yürümede, hafızada ve görme yetisinde bozukluklara neden olur.
Alkol bağımlılığı tedavisi
Alkol bağımlılığı tedavisi için ilk olarak hastaların kesin karar vermesi gerekir. Kişi kendisi alkolü bırakmak için kesin kararını verdikten sonra bunun için, psikiyatri klinikleri ve hastanelere bağlı olarak hizmet veren Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezleri (AMATEM) ‘ne başvurabilir.
Alkol bağımlılığı tedavi merkezlerine başvuranların ilk olarak bağımlılıkları hakkında bilgi sahibi olmak için testler yapılır. Bu testler arasında alkol bağımlılığı testi başvuruda bulunan kişinin alkol bağımlısı olup olmadığı, ya da bağımlılığının hangi düzeyde olduğu konusunda bilgi sahibi olmaya yarar. Başvuran kişilerde testte yer alan sorulara doğru mutlaka doğru cevap vermeli, ayıplanma ya da dışlanma gibi bir korkuya girmemelidir. Doğru bir tedavi yöntemi için doğru teşhisin konulması alkol bağımlılığında da önemli bir noktadır.
Alkol bağımlılığından kurtulma tedavisi için ilk olarak kanın alkolden arındırılması gerekir. Detoksifikasyon ismi verilen bu dönem alkol bağımlılığı tedavi merkezleri tarafından hastade kontrol altında geçirilir. Bu dönem süresinde hastalara uyku ilacı ya da depresyon ilaçları verilebilir. Kanın alkolden arındırılmasından sonra kişinin yeniden alkole başlamaması için önleyici tedavi uygulanır. Akamprosat, disülfiram ve naltrekson gibi ilaçlar hastanın yeniden alkole başlamaması için alkol tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında yer alır. Bu ilaçların kullanım süresi ve dozu bağımlıya göre değişiklik gösterir.
Alkol bağımlılığı hakkında sıkça sorulan sorular
Alkol bağımlılığı ne zaman başlar ?
Alkol bağımlılığı genel olarak ergenlik ve gençlik döneminde ortaya çıkmaya başlar. Bu dönemlerde çocuğun psikolojisindeki değişiklikler, arkadaş ortamının değişmesi ve bazı çevre baskıları, alkole başlamaya, kısa sürede de bağımlılık haline gelmesine neden olur.
Alkol bağımlılığından nasıl kurtulunur ?
Alkol bağımlılığından kurtulmak için tedavinin yanı sıra yaşam tarzında da bazı değişikliklere gidilmesi gerekir. Bu değişiklikler, kişinin alkolden uzaklaşması ve bir daha kullanmaması için önemlidir. Alkol bağımlılığından kurtulmak için alkol alınan ortamdan, alkol alan arkadaşlardan ya da alkol temin edilebilecek çalışma alanlarından uzak durulmalı, bu konuda yakın çevreden de destek alınmalıdır.
Stresten, üzüntüden, sıkıntıdan uzak durulmalı, bu tür durumlarda dinleyebilecek yakınlar ile muhabbet edilmeli. Yeni uğraşlar ve hobiler ile alkol alışkanlığının akla gelmesi engellenmeli. Tedaviye ek olarak bu değişikliklerin yapılması, kişinin yeniden alkole başlamaması için önemlidir.
Alkol bağımlılılığı nerede tedavi edilir ?
Alkol bağımlılığı, uyuşturucu ve alkol bağımlıları için özel olarak kurulan merkezlerde tedavi edilir. Burada bulunan hastaların hepsi benzer sorunlar yaşadığı için tedavi sırasında hastaların ve yakınlarının moralleri de yüksek olur. Alkol bağımlılığı için bazı hastanelerde yer alan kısa adı AMATEM olan Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezleri‘ne başvurulur.
Alkol bağımlılığı kaç günde biter ?
Alkol bağımlılığı tedavisi hastanın isteğine ve tedavi sırasında kurallara uymasına bağlıdır. Tedavi sonrasında ara ara kriz şeklinde ataklar ortaya çıkar. Bu ataklar genellikle ilk 6 ay içinde yaşanır. Ataklarda yeniden alkole başlanmaması için ailenin de hastaya destek olması gerekir. Alkol ataklarında hasta yeniden alkole yönelmediğinde tedavi başarılı olmuş demektir.
Alkol bağımlılığı tedavisi önerileri
Önerilen besin takviyeleri
- Alkol bağımlılarında çinko eksikliği sıklıkla görülü Azalan çinko düzeyleri alkol metabolizmasını zayıflatır. Günde 1 gram C vitamini ve 30 mg çinko pikolinat önerilir.
- Günde 3 gram B3 vitamini, 3 gram C vitamini, 600 gram B6 vitamini ve 600 IU E vitamini karışımı alkol bağımlılarında depresyon ve ansiyeteyi azaltmakta etkilidir.
- Günde 1-3 gram C vitamini takviyesi, vücuttan alkolü uzaklaştırmak için etkilidir. Ayrıca akut ve kronik alkol zehirlenmelerini önlemede de C vitamini takviyesinin önemi büyüktü
- Kronik alkol tüketiminde hastalarda B vitamini eksikliği görü Bunun için günde 100 mg B kompres vitamini desteği önerilir.
- Alkol bağımlılarında magnezyum eksikliği, bilinç bozukluğu ve kalp-damar hastalıklarına neden olabilir. Bunun için günde 2 kere 250 mg magnezyum takviyesi ö
- Vücuttaki selenyum oranının düşük olması, alkol bağımlılarında depresyon ve intihara meyil gibi duygu bozukluklarına neden olabilir. Bunun önüne geçmek için günde 200 mg selenyum takviyesi ö
- Günde 300 mg L-glutamin, 400 mg L-triptofan, 1,5 gram DL-fenin alanin, 900 mg L-tirozin takviyesi yapıla hastalarda alkol yoksunluk belirtileri ve stres gelişimi azalmıştır.
- Alkolün neden olduğu karaciğer yağlanmasını önlemek için karnitin kullanılabilir. günlük olarak 1.500-3.000 mg karnitin takviyesini günde 2-3 doza bölüp almak etkili olacaktır.
- Fazla alkol tüketimi esansiyel yağ eksikliğine neden olabilir. Bu eksikliği gidermek için günde 4 gram evening primrose yağı alınabilir.
- Günümüzden yaklaşık 60 yıl önce yapılan bir çalışmada alkol bağımlılarına günde 1 gram glutamin verilmiş ve hastaların alkol tüketiminde azalma gözlemlenmiştir. Ancak yakın zamanda bu konuda çalışma yoktur.
Bitkisel içerikli takviyeler
Meryemana dikeni: Karaciğer fonksiyonlarında azalma ve siroz başlangıcı durumlarında haara uğrayan hücrelerin rejenerasyonunu sağlamak için meryemana dikeninden yararlanılabilir. Tedavi edici ve koruyucu takviye olarak günde 70-210 mg meryemana dikeni ekstresini içeren preparatlardan alınması önerilir.
Meryemana dikeni meyvesi çayı: Meryemana dikeni meyvesi çayının günlük drog miktarı 12-15 gramdır. 2 çay kaşığı yani yaklaşık 5 gram kadar drogu 1 çay fincanı kaynamış suyun içine koyun. 10 dakika demlendirdikten sonra ılık olarak tüketilebilir.
Çemenotu tohumu: Karaciğerde alkole bağlı hasarları önlemek, yağlanmayı azaltmak için kullanılabilir. Günlük 15-30 toz fontunda 3 doza bölünüp alınması önerilir. Çemenotu tohumu içeren ekmekler hazırlanıp tüketilebilir.
Kudzu bitkisi: Pueraria lobata ismi ile bilinen bu bitki geleneksel Çin tıbbında kullanılır. Alkolün bırakılma aşamasında kullanılabilir. Ancak dozunun iyi ayarlanması önemlidir. İzoflavon içeren 250 mg kudzu eksteresi, günde 3 defa 1 kapsül şeklinde alınabilir.
Salvia miltiorrhiza: Geleneksel Çin tıbbında kalp yetmezliği ve böbrek hastalıkları için kullanılan bir bitkidir. Kırmızı adaçayı ya da Çin adaçayı olarak da isimlendirilir. Bazı ilaçlar ile etkileşeme girebileceği için dikkatli kullanılması, doktora danışılmadan kullanılmaması gerekir. Danshen olarak da bilinen bu bitkinin tabletlerinden günde 3 kere 3 tablet şeklinde alınabilir.
