Akrep Sokması
Akrep Sokması
Akrepler, ülkemizde de sıkça rastlanan böcek türlerinden birisidir. Genel olarak bütün bölgelerde rastlanan akreplerin, siyah ve koyu kahve rengi olanların zehirli olma özelliği yüksektir. Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde daha fazla görülen zehirli akreplerin boyutları 8 cm’e kadar ulaşabilir. Sekiz adet bacak, 2 kıskacı bulunan akreplerin zehirleri kuyruk kısımlarındadır.
Açık alanlarda, taş altında, ağaç kabuğu altında ya da kapısı penceresi sürekli açık olan evlerde bulunabilirler. Geceleri daha fazla ortaya çıkarlar. Bu nedenle karanlıkta dışarı çıkıldığında daha fazla dikkatli olunması gerekir.
Akrep sokması öldürür mü ?
Akrep sokması, akrep türüne ve zehirine göre değişik etkiler gösterebilir. Zehiri olmayan akreplerin sokmalarında ölümcül tehlikeye rastlanmaz. Ancak zehirli akrep sokmalarında geç ve yanlış müdahale hastanın komaya girmesine ve ölümüne neden olabilir. Bu nedenle akrep sokmasında ilk yardım uygulamalarından sonra hastanın en yakın sağlık kurumuna götürülmesi gerekir.
Akrep sokmasında ilk yardım
Akrep sokması ilk yardım uygulamasında hızlı bir şekilde bol su ve sabun ile yıkanması gerekir. Şişme olmaması ve zehirin kana iyice karışmaması için buz uygulaması yapılmalı. Yine zehirin kana hızlı karışmaması için ısırık bölgesinin kalp hizasında tutulması ve kesinlikle emilmemesi gerekir. Zehirin emilmesi, kan akışının hızlanması ve kalan zehirlerin daha hızlı yayılmasına neden olur. Akrep sokması sonrası ilk iki saat çok önemlidir. Bu ilk iki saat içinde yapılan müdahaleler hastanın hayatta kalmasında büyük rol oynar.
Akrep sokması nasıl olur ?
Akrepler her yerde olabilirler. Ancak kamp piknik alanı gibi yerlerde daha fazla bulunur ve geceleri ortaya çıkarlar. Akrep sokması belirtileri genel olarak ısırık yerinde ağrı, yanma, kızarılık, şişlik, uyuşukluk, karıncalanma olarak kendini belli eder. Sokulan yere dokunulduğunda acı ve ağrı duyulur. Tansiyon düşmesi (bknz : tansiyon düşüklüğü neden olur) ya da yükselmesi, tükürük salgısında artma, kas titremesi, çarpıntı, kasılma, terleme, panik hali, görme bozuklukları eşlik edebilir.
Daha etkili zehirlenmelerde felç, akciğerde su birikmesi, koma ya da ölümler görülebilir. İlk bakışta akrep sokmasını diğer böcek ısırıklarından ayırmak çok fazla mümkün değildir. Eğer şüpheleniyorsanız, hızlı bir şekilde etrafa göz gezdirip varsa eğer akrebi bulmaya çalışın. Bulduğunuz akrebin resmini çekmek ya da onu yakalayarak tedavi için gidilen doktora götürmek, ısırığın tedavisinde çok önemli bir noktadır. Doktor götürülen akrebin cinsine göre farklı tedavi yöntemi uygulayabilir.
Akrep sokması tedavi
Akrep sokmasında tedavi için akrep antiserumu uygulanır. Bu antiserum, akrep zehirinin etkisini yok etmek için uygulanır. Zehirlenmeye bağlı ortaya çıkabilecek diğer belirtiler içinse şikayete yönelik tedaviler uygulanabilir. Örneğin akrep zehirinden dolayı tansiyon düşmesi ya da yükselmesi yaşanıyorsa tansiyon dengeleyici ilaçlar kullanılabilir. Ağrı için aspirin, asetaminofen, ibuprofen gibi ağrı kesiciler verilir. Narkotik ya da uyuşturucu ağrı kesiciler, solunumu bozabileceği için tedavi sırasında verilmez.
Akrep sokmasına bağlı kasılmalar için diazepam kullanılabilir. Hasta yutkunmakta zorlanıyorsa su içmesi ya da gıda alması konusunda zorlanmamalıdır. Tıbbi tedavinin yanında akrep sokmasının etkilerinin hafifletmek için bazı bitkisel öneriler de mevcuttur. Bu bitkisel önerilerin tedavi için değil, tedaviye ek, rahatlatıcı yöntemler olarak uygulanması gerekir.
Akrep sokmasına bitkisel çözüm
Bitkisel olarak akrep sokmasına ne iyi gelir sorusunun cevabını farklı şekillerde verebiliriz. Değişik özelliklerde bitkilerden oluşan bu öneriler, zehrin etkilerini en aza indirmek ve rahatlatmak içindir.
Nane yaprağı: Akrep sokmasının şikayetlerini azaltmak için günde 2-3 bardak nane suyu içebilirsiniz. Ayrıca nane yapraklarını ezip akrep sokması olan bölgenin üzerine koyarak da etkilerini azaltabilirsiniz.
Beyaz turp: Uygulama için beyaz turp tüketebilirsiniz. Ayrıca biraz beyaz turpu rendelenip üzerine tuz eklenerek karıştırabilir, hazırladığınız bu karışımı akrep sokması olan bölgeye koyup bekletebilirsiniz.
Hardal tohumu: 1 çay kaşığı nane yağı ve 1 tatlı kaşığı hardal tohumunu ezerek akrep sokması olan bölgeye koyabilirsiniz.
Doğal yağlar: Akrep sokmasına bağlı tükürük çoğalmasının etkilerini hafifletmek için yarım bardak içme suyu içine 1 tatlı kaşığı hindistan cevizi yağı, 1 tatlı kaşığı ayçiçek yağı ve yine 1 tatlı kaşığı soğuk pres susam yağını karıştırın. Elde ettiğiniz bu karışımı ağız gargarası olarak kullanabilirsiniz.
Ağrı için uçucu yağlar: Akrep sokması ağrısına ne iyi gelir bitkisel takviye olarak sorusuna nane yağı, okaliptus yağı ve çay ağacı yağını verebiliriz. Bu yağların ağrı kesici özelliği vardır. Her hangi birisini akrep sokması olan bölgeye damlatmanız yeterli olacaktır.
Soğan suyu: Evde soğanın suyunu çıkarıp akrep sokması bölgesine sürerek şikayetleri azaltabilirsiniz.
Fesleğen yaprakları: Akrep sokması şikayetleri için fesleğen yapraklarını tuz ile ovup ısırık bölgesine koyabilirsiniz.
C vitamini: Akrep sokmasının şikayetlerini azaltmak için günde 1000-2000 mg arası C vitamini takviyesi alınabilir.
Akrepleri engellemek için alınabilecek önlemler
Akrep sokmasını engellemek, akreplerin yaşam alanlarında ya da yakınlarında yaşama alanı bulmalarını engellemek ile mümkündür. Bu nedenle özellikle akrep oluşabilecek bölgelerde bazı önemli noktalara dikkat edilmesi, akreplere yaşam alanı verilmemesi gerekir.
- Akrep oluşabilecek bir bölgedeyseniz bahçe ve ev içinde akreplerin hoşuna giden çöp kutusu, pano, taş, tuğla gibi eşyaların altlarını düzenli olarak kontrol edin.
- Bahçelerde çimleri düzenli olarak biçip çok fazla uzamasına izin vermeyin. Dalları çok uzayan, ev ya da balkona kadar değen ağaçları budayın.
- Bahçe uygunsa akrepler ile beslenen tavuk, horoz, ördek gibi hayvanlar besleyebilirsiniz.
- Akreplerin beslendiği küçük böcekler için düzenli olarak ilaçlama yapın. Bu şekilde akrepler gıda bulamaz ve bahçede kendilerine yer etmez.
- Ev içinde kesinlikle odun depolaması yapmayın.
- Evin yakınlarında depo olarak kullanılan alanların olmamasına dikkat edin. Eğer böyle bir alanınız varsa düzenli olarak depolanan malzemelerin yerlerini değiştirip altlarını kontrol edin.
- Ev duvarlarında dışarıdan akreplerin girebilecekleri şekilde oyuk, delik olmamasına dikkat edin. Ayrıca camlarda da sineklik olmasına ve bu sinekliklerin sağlam olmasına dikkat edin.
Bu maddelere dikkat ederek akreplerin yaklaşmasına ve size zarar vermesine engel olabilirsiniz.
